BOŻE NARODZENIE - ADWENT

Święta Bożego Narodzenia poprzedza okres Adwentu, czyli czuwania na przyjście Chrystusa na ten świat. Czuwanie ma wiele wspólnego z harcerzowaniem, jest wręcz wpisane w etos harcerstwa, skautingu. Z okresem Adwentu wiąże się wiele zwyczajów, które są charakterystyczne dla poszczególnych regionów Polski i szkoda, że te zwyczaje powoli wraz z rozwojem technokracji i źle pojętego postępu zanikają. A może nie ma ich kto kontynuować, tak, aby żyły i w dalszym ciągu były naszą kulturą? Istnieje wiele opracowań etnograficznych, historycznych dostępnych nie tylko w wersji tradycyjnej: książka, inne publikacje słowa pisanego, ale również w wersji „chmurowej”, w Internecie. Wystarczy poszukać. Harcerz potrafi. A może warto byłoby, aby środowiska harcerskie postarały się zwyczaje te odgrzebać i kontynuować na swoim terenie pod przewodnictwem swoich komend, we współpracy ze środowiskiem lokalnym, miejscowymi parafiami, niekoniecznie rzymsko – katolickimi. Święta Bożego Narodzenia wspólne są dla wszystkich chrześcijan, podobnie jak poprzedzający je okres przygotowań – Adwent. Różnie się tylko on nazywa.

Okres czuwania przyda się również tzw. harcerzom niewierzącym (chociaż takich nie ma – bo człowiek zawsze w coś wierzy) jako okres wyciszenia, pracy nad sobą, nad własnymi wadami i ograniczeniami, nad własnym rozwojem duchowym, nad czynieniem dobra w tym świecie.
Przecież i oni siądą przecież do wigilijnego stołu aby łamać się opłatkiem z bliskimi, aby celebrować Betlejemskie Światło Pokoju, któro po raz kolejny zawita do Polski 12 grudnia.
W kościele rzymskokatolickim istnieje tradycja mszy św. Adwentowych. 
Mszy czuwania na przyjście Chrystusa. Msze te nazywają się roratami. Odbywają się one o różnej porze – albo skoro świt, albo w godzinach popołudniowych. Poprzedza je przy zupełnej ciemności wprowadzenie światła do kościoła. Ciemnym kościołem podąża wtedy procesja niosąca świece. Gdy dojdzie do ołtarza po modlitwach w kościele zapalane jest normalne oświetlenie. Istnieje taki zwyczaj, gdzieniegdzie kultywowany, że dzieci na te procesje przygotowują lampiony. Ładne kolorowe lampiony, które następnie mogą być oceniane – które dziecko wykona najpiękniejszy lampion. Któro dziecko – zuch, harcerz. Kiedy kończy się msza świece w tych lampionach są ponownie zapalane i światło w nich zawarte jest niesione do domów poprzez pogrążone w mroku ulice. Zadaniem światła jest przecież oświetlać mroki. W kościele symbolem Chrystusa jest światło…

W niektórych kościołach młodsze dzieci – zuchy gromadzą dobre uczynki. Na karteczkach w kształcie serca wypisują co dobrego, jaki dobry uczynek wykonały danego dnia: posprzątały swój pokój, mieszkanie, zaopiekowały się młodszym rodzeństwem, pomagały rodzicom, byli grzeczni, dostały dobrą ocenę w szkole… Po Mszy przed rozesłaniem do domów spośród złożonych serduszek losowane są figurki albo Pana Jezusa, albo Matki Boskiej, które dzieci – zuchy mogą zabrać do domu na jeden dzień, aby być dobrym przez kolejny dzień, aby czuwać nad sobą. Gdy dziecko – zuch wylosowane zostanie trzy razy może taką figurkę zabrać ze sobą do domu na zawsze.

Istnieją specjalne kalendarze adwentowe. Niektóre ze specjalnymi kieszonkami do których wkładane są smakołyki. Kieszonek jest tyle, ile dni Adwentu. Każdego dnia z kolejnej kieszonki za dobry uczynek wyciągany jest kolejny smakołyk. Tego dnia, następnego zasłużyłem na niego. Pracowałem nad sobą, czuwałem.

W niektórych środowiskach harcerskich przygotowuje się stroiki świąteczne, które wraz ze światłem pokoju przekazywane są do zaprzyjaźnionych instytucji. Organizuje się konkursy na najpiękniejszy stroik.

Kiedy przybędzie Betlejemskie Światło Pokoju dobrze jest przyjąć je i przekazać godnie.

Przecież pochodzi ono z Betlejem, miejsca narodzenia Chrystusa. Może przyjąć je w kościele podczas mszy roratniej, gdzie otwierałoby procesję światła, a potem środowiska harcerskie poprowadziłyby mszę św. A po Mszy odbyłby się opłatek harcerski? Może wprowadzić go procesyjnie do kościoła podczas pasterki? Przy dźwiękach kolędy „Wśród nocnej ciszy”. W niektórych kościołach podczas tej swoistej procesji wnoszona jest figurka Dzieciątka, która następnie układana jest w żłóbku. A może koło żłóbka ustawić zapalone Światło? Na Wigilię Betlejemskie Światło Pokoju zapalane jest przy stole wigilijnym jako synonim nieobecnego gościa, jako świadek ciepła rodzinnego. W niektórych środowiskach Światło płonie również na grobach bliskich zmarłych… Kiedy środowiska harcerskie roznoszą Betlejemskie Światło Pokoju w środowiskach zamieszkania panuje swoiste święto. Oczekiwanie. Wcześniej kupowane są lampiony, cóż, że cmentarne, ale one najdłużej mogą się palić i są stosunkowo bezpieczne. Kiedy harcerze przynoszą Światło lampiony te są zapalane i Światło trwa do Wigilii, albo i dłużej. Przypominając. Tam gdzie się pracuje na okrągło przez całą dobę i trzeba czuwać, aby płomień nie zgasnął. Płomień również własnej duszy. Środowiska harcerskie powinny tak przygotować logistycznie roznoszenie Światła, aby nikogo nie pominąć. Aby dotrzeć do wszystkich. Ludzie czekają na Światło…

A potem po czuwaniu zacznie się przygoda.
Przygoda jaką jest życie.
Lepsze, pełniejsze życie…
 Do następnego razu, do następnego czuwania, które przecież tak naprawdę trwa wiecznie…

Zdzisław Antoni Sawiński hm HR